|
|
Madde 1 - (Değişik: 13/2/1981 - 2383/1 md.)
Türkiye
içinde veya dışında Türk babadan olan ya da Türk anadan doğan çocuk-
lar
doğumlarından başlayarak Türk vatandaşıdırlar.
B) Hal değişikliği
Madde 2 - Yabancı anadan evlilik dışında doğan çocuk,
a) Nesebinin tashihi,
b) Babalığın hükümle tahakkuk etmesi,
c)
Tanıma,
yollarından biriyle bir Türk vatandaşına nesep bağı ile bağlanırsa,
doğumundan
başlayarak Türk vatandaşı olur.
C) Evlat edinme
Madde 3 - Evlat edinme evlatlığın vatandaşlığına tesir
etmez. Ancak, küçük
olan evlatlık, vatansız olur veya anası babası bulunmaz
veyahut nerede olduğu
bilinmezse bir Türk tarafından evlatlığa alınmakla
Türk vatandaşı olur.
2. Doğum yeri ile
Madde 4 - Türkiye'de doğan ve vatandaşlığını ana ve
babasından doğumla kaza-
namıyan çocuklar doğumlarından başlıyarak Türk
vatandaşıdırlar.
Türkiye'de bulunmuş çocuklar, aksi sabit olmadıkça,
Türkiye'de doğmuş sayı-
lırlar.
3. Evlenme ile
Madde 5 - Bir Türkle evlenen yabancı kadın Türk
vatandaşlığına geçmek iste-
diğini 42 nci maddede gösterilen şekilde
bildirdiği veya vatansız bulunduğu ve
yahut evlenmekle eski vatandaşlığını
kaybettiği takdirde Türk vatandaşlığını
kendiliğinden kazanır.
Evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde akitte hüsnüniyetli olan
kadın,
Türk vatandaşlığını muhafaza eder.
Butlanına karar verilmiş
evlenmeden olan çocuklar, ana veya babaları hüsnü-
niyetli olmasalar dahi
Türk vatandaşlığını muhafaza ederler.
KANUNLAR, TEMMUZ 1989 (Ek - 4)
II- Yetkili makam kararı ile kazanma
1. Vatandaşlığa
alınma çeşitleri ve ikamet
A) Genel olarak vatandaşlığa alınma:
Madde 6 - Aşağıdaki şartları taşıyan yabancılar Bakanlar
Kurulu kararı ile
Türk Vatandaşlığına alınabilirler.
Vatandaşlığa
alınmasını isteyen kişi,
a) Kendi milli kanununa, vatansız ise Türk Kanununa
göre reşit olmalıdır.
b) Müracaat tarihinden geriye doğru Türkiye'de 5 yıl
ikamet etmiş olmalı-
dır.
c) Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini
davranışı ile teyit etmiş olmalı-
dır.
ç) İyi ahlak sahibi olmalıdır.
d) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden hastalığı bulunmamalıdır.
e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmelidir.
f) Türkiye'de kendisinin ve
geçimi ile yükümlü olduğu kimselerin geçimini
sağlıyacak gelire veya mesleke
sahip olmalıdır.
B) İstisnai vatandaşlığa alınma:
Madde 7 - Aşağıdaki hallerde 6 ncı maddenin (b) ve (c)
bentlerindeki şartlar
aranmaksızın yabancılar, istekleri üzerine, İçişleri
Bakanlığının teklifi ve Ba-
kanlar Kurulu karariyle Türk vatandaşlığına
alınabilirler.
a) Türk vatandaşlığını herhangi bir şekilde kaybetmiş
olanların sonradan
doğmuş reşit çocukları,
b) Bir Türk vatandaşı ile
evli olanlarla, bunların reşit çocukları,
c) Türk soyundan olanlarla, eşleri
ve reşit çocukları,
ç) Bir Türk vatandaşı ile evlenme karariyle Türkiye'de
yerleşmiş olanlar,
d) Türkiye'ye sanayi tesisleri getiren sosyal, ekonomik
alanlarda veya bi-
lim, teknik veyahut sanat alanlarında olağanüstü hizmeti
geçmiş veya hizmeti ge-
çeceği düşünülen kimseler,
e) Vatandaşlığa
alınması Bakanlar Kurulunca zaruri görülenler.
C) Yeniden vatandaşlığa
alınma:
Madde 8 - Bu kanuna göre Türk vatandaşlığını kaybetmiş
olanları, Bakanlar
Kurulu ikamet şartı aranmaksızın yeniden vatandaşlığa
alabilir. 35 inci madde
hükmü saklıdır.
D) Yabancının ikameti:
Madde 9 - Bir yabancı için ikamet Türk kanunlarına uygun
olarak Türkiye'de
oturmaktır. Yabancının, toplamı altı ayı geçmemek şartiyle
Türkiye dışında bu-
lunması ikamet süresini kesmez. Ancak Türkiye dışında
geçirdiği zaman ikamet sü-
resinden sayılmaz.
2. Bakanlar Kurulu
kararının hükmü ve vatandaşlığa alınmada usul (1)
A) Bakanlar Kurulu
kararının hükmü
Madde 10 - (Değişik: 20/4/1989 - 3540/1 md.)
Şartsız
olarak vatandaşlığa alınma Bakanlar Kurulu kararı tarihinden itiba-
ren
hüküm ifade eder.
Bakanlar Kurulunca bir şarta bağlı olarak vatandaşlığa
alınmasına karar ve-
rilenler için vatandaşlığa alınma kararı, bu şartın
yerine getirildiğinin İçiş-
leri Bakanlığınca tespit edildiği tarihten
itibaren hüküm ifade eder.
İki yıl içerisinde şartların yerine getirilmemiş
olması halinde İçişleri Ba-
kanlığının teklifi üzerine vatandaşlığa alınma
kararı Bakanlar Kurulunca iptal
edilir.
---------------------------------
(1) 20/4/1989 tarihli ve 3540 sayılı
Kanunun 1 inci maddesi ile bu Kanunun 10 ve
11 inci maddelerinin ortak
başlığı değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
B) Vatandaşlığa
alınmada usul
Madde 11 - (Değişik: 20/4/1989 - 3540/2 md.)
Türk
vatandaşlığına alınma başvurusu ilgilinin oturduğu yerin en büyük mülki
idare
amirine, yabancı ülkelerde Türk konsolosluklarına bir dilekçe ile yapılır.
Bu
makamlarca hazırlattırılacak dosya, gereği yapılmak üzere İçişleri
Bakan-
lığına gönderilir.
Vatandaşlığa alınma dileğinde bulunan kişi
hakkında, bu Kanunun uygulanması-
na ilişkin yönetmelikle tespit edilecek
esaslara göre soruşturma yapılarak ge-
rekli şartların bulunup bulunmadığı
araştırılır. Durumları uygun görülenlerin
vatandaşlığa kabulü için
Başbakanlığa teklifte bulunulur; uygun görülmeyenlerin
başvuruları,İçişleri
Bakanlığınca reddedilir.
III - Seçme hakkı ile kazanma
1. Türk
vatandaşlığını kaybeden küçükler
Madde 12 - Aşağıdaki kişiler, Türk Medeni Kanununa göre
reşit olmalarından
başlıyarak bir yıl içinde Türk vatandaşlığını
seçebilirler:
a) (Mülga: 13/2/1981 - 2383/11 md.)
b) 30 ve 37 nci
maddeler gereğince, analarına bağlı olarak Türk vatandaşlı-
ğını kaybeden
küçükler,
c) 32 ve 36 ncı maddeler gereğince ana veya babalarına bağlı
olarak Türk va-
tandaşlığını kaybeden küçükler,
2. Evlenme ile Türk
vatandaşlığını kaybeden kadın
Madde 13 - 19 uncu madde uyarınca evlenme ile Türk
vatandaşlığından ayrılan
kadın bu evliliğin sona ermesinden başlıyarak üç
yıl içinde Türk vatandaşlığına
dönebilir.
IV - Vatandaşlığı kazanmanın
sonuçları
1. Evlenmede çocuklar
Madde 14 - Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan kadının,
bu evlenmeden
önceki küçük çocukları,
a) Babanın ölmüş bulunması,
b)
Babanın belli olmaması,
c) Babanın vatansız bulunması,
ç) Çocuğun
vatansız olması,
d) Velayetin anada bulunması,
Hallerinde, analarına
bağlı olarak Türk vatandaşı olurlar.
Şu kadar ki (a) ve (d) bentlerinin
uygulanmasında 16 ıncı maddedeki şartlar
aranır.
2. Vatandaşlığa
alınma:
A) Eş:
Madde 15 - Vatandaşlığa alınma eşin vatandaşlığına tesir
etmez, ancak, va-
tansız kadın, kocasına bağlı olarak Türk vatandaşı olur.
B) Çocuklar:
Madde 16 - Küçük çocuklar Türk vatandaşlığına alınan
babalarına bağlı olarak
Türk vatandaşı olurlar.
Türk vatandaşlığına
alınan kadının küçük çocukları,
a) Babanın ölmüş bulunması,
b) Babanın
belli olmaması,
c) Babanın vatansız olması,
ç) Çocuğun vatansız olması,
d) Velayetin anada bulunması
Hallerinde çocuğun
milli kanunu engel olmadığı takdirde analarına bağlı ola-
rak Türk vatandaşı
olurlar.
3. Seçme hakkı ile kazanma
A) Türk vatandaşlığını seçen
kişinin eşi ve çocukları:
Madde 17 - Bu kanunun, vatandaşlığı kazanmanın sonuçlarını
düzenliyen 15 ve
16 ncı maddeleri 12 nci madde uyarınca seçme hakkını
kullanarak Türk vatandaşlı-
ğına dönen kişilerin eşleri ve küçük çocukları
hakkında da uygulanır.
B) Türk vatandaşlığını seçen kadının çocukları:
Madde 18 - Evlenme ile Türk vatandaşlığından ayrılan
analarına bağlı olarak
Türk vatandaşlığını kaybeden küçük çocuklar, kadının
13 üncü madde uyarınca seç-
me hakkını kullanarak Türk vatandaşlığına dönmesi
halinde, analarına bağlı ola-
rak Türk vatandaşı olurlar.
Kadına Türk
vatandaşlığını kaybettiren evlenmeden olan küçük çocukları,
16 ncı maddenin
ikinci fıkrasında belirtilen hallerde seçme hakkını kullanan
analarına bağlı
olarak Türk vatandaşı olurlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Türk Vatandaşlığının
Kaybı
I - Kanun yolu ile kayıp
Evlenme:
Madde 19 - Yabancı ile evlenen Türk kadını kocasının milli
kanunu evlenme
sebebi ile kocanın vatandaşlığını kadına bahşettiği ve kadın
kocasının vatandaş-
lığını seçtiğini 42 nci maddede gösterilen şekilde
bildirdiği takdirde, Türk va-
tandaşlığını kaybeder.
Kadın kocasının
vatandaşlığını belirli şartların gerçekleşmesi ile kazanı-
yorsa; Türk
vatandaşlığı o tarihte kaybedilir.
II - Yetkili makam kararı ile kayıp
"1.Vatandaşlıktan çıkma ve başka bir devlet vatandaşlığını kazanma izni"(1)
A) Çıkma şartları:
Madde 20 - Türk vatandaşlığından çıkma, aşağıdaki
şartlarla, Bakanlar Kuru-
lunun iznine bağlıdır.
a) Mümeyyiz ve reşit
olmak,
b) (Mülga: 7/6/1995 - 4112/1 md.)
c) (Değişik: 13/2/1981-2383/2
md.) Herhangi bir nedenle yabancı Devlet va-
tandaşlığını kazanmış olmak veya
başka bir Devlet vatandaşlığını kazanacağına
ilişkin inandırıcı belirtiler
bulunmak.
-----------------------------------
(1) Bu alt başlık,
13/2/1981 tarih ve 2383 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle
değiştirilmiş
şeklidir.
B)
Müracaat makamı:
Madde 21 - (Değişik: 13/2/1981 - 2383/3 md.)
Türk
vatandaşlığından çıkma veya başka bir Devlet vatandaşlığını kazanma di-
leği,
Türkiye içinde ilgilinin oturduğu yerin en büyük mülkiye amirine, yurt
dı-
şında Türk konsolosluğuna bir dilekçe ile sunulur.
Bu makamlarca
tamamlanan evrak gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına
gönderilir.
C) Çıkma ve izin belgeleri:
Madde 22 - (Değişik: 13/2/1981 - 2383/4 md.)
Vatandaşlıktan çıkmak isteyen kişi aynı zamanda başka bir Devlet vatandaşı
ise, çıkma belgesi kendisine derhal verilir.
Vatandaşlıktan çıkmak
isteyen kişi, başka bir Devlet vatandaşı değil ise,
İçişleri Bakanlığınca
kendisine bir izin belgesi, ilgili yabancı Devlet vatan-
daşlığını
kazandığını belirten belgeyi getirdiğinde de çıkma belgesi verilir.
Başka
bir Devlet vatandaşlığını kazanmak isteyen kişiye de Bakanlar Kurulun-
ca
tespit edilen esaslara uygun olarak İçişleri Bakanlığınca izin belgesi veri-
lebilir.
İzin belgesi üç yıl için geçerlidir. İzin belgesi alanlar bu
süre içerisinde
yetkili Türk makamlarına gerekli bilgi ve belgeleri vermek
zorundadırlar.
Ç) Çıkma hükmü:
Madde 23 - (Değişik: 13/2/1981 - 2383/5 md.)
22 nci
madde uyarınca çıkma belgesinin verilmesi ile Türk vatandaşlığı kay-
bedilir.
Kendilerine 22 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında
belirtilen izin
belgesi verilmiş olanlardan aynı maddede gösterilen süre
içerisinde yetkili Türk
makamlarına gerekli bilgi ve belgeleri vermemiş
olanların Türk vatandaşlığını
kaybedip etmediklerine, İçişleri Bakanlığının
teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
karar verilir.
2. Vatandaşlığa
alınmanın iptali
Madde 24 - Vatandaşlığa alınma, ilgilinin yalan beyanı veya
önemli hususla-
rı gizlemesi sonucu vukubulmuş ise, vatandaşlığa alınma
kararı Bakanlar Kurulun-
ca iptal edilir.
İlgilinin Türk vatandaşlığına
alınmasından başlıyarak beş yıl geçtikten son-
ra iptal kararı verilemez.
3. Vatana bağlılıkla bağdaşmıyan eylemler
A) Kaybettirme:
Madde 25 - Aşağıdaki kişilerin Türk vatandaşlığını
kaybettiklerine Bakanlar
Kurulu tarafından karar verilebilir.
a)
(Değişik: 13/2/1981 - 2383/6 md.) İzin almaksızın kendi istekleriyle ya-
bancı bir Devlet vatandaşlığını kazananlar,
b) Yabancı bir Devletin,
Türkiye'nin menfaatlerine uymıyan herhangi bir hiz-
metinde bulunup da
Hükümetçe, bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında el-
çilik veya
konsolosluklarımız, yurt içinde ise mahalli mülkiye amirleri
tarafın-
KANUNLAR, AĞUSTOS 1992 (Ek - 13)
dan bildirilmesine rağmen üç aydan az
olmamak üzere verilecek münasip bir süre
içerisinde kendi istekleriyle
bırakmıyanlar,
c) Türkiye ile savaş halinde bulunan bir Devletin her türlü
hizmetinde ken-
di istekleriyle Hükümetin izni olmaksızın çalışmaya devam
edenler,
ç) Yurt dışında bulunup da muvazzaf askerlik görevini yapmak veya
Türkiye'
de savaş ilanı üzerine, yurt dışında bulunup da, yurt savunmasına
katılmak için
yetkili kılınmış makamlar tarafından usulen yapılacak çağrıya
mazeretsiz olarak
üç ay içinde icabet etmiyenler,
d) Sevk sırasında veya
kıtalarına katıldıktan sonra yurt dışına kaçıp da
kanuni süre içinde
dönmiyenler,
e) Silahlı Kuvvetler mensupları ile askerlik görevini yapmakta
olanlardan
görev, izin, hava değişimi veya tedavi için yurt dışında bulunup
da süresi bit-
tiği halde mazeretsiz olarak üç ay içinde geri dönmiyenler,
f) Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazandıktan sonra kesinti-
siz olarak en az yedi yıl Türkiye dışında oturan ve Türkiye ile ilgisini ve
bağ-
lılığını kesmediğine ve Türk vatandaşlığını muhafaza ettiğine delalet
edecek
resmi temas ve işlemleri bulunmayanlar.
g) Mülga:27/5/1992-3808/1
md.)
(ç),(d) ve (e) bendlerine göre karar verilebilmesi için Milli Savunma
Bakan-
lığının teklifi şarttır.
(Ek bentler: 13/2/1981-2383/6 md.):
h) Herhangi bir yolla yabancı bir Devlet vatandaşlığını kazanmış olup, ke-
sintisiz olarak en az yedi yıl Türkiye dışında oturan ve Türkiye ile
ilgisini ve
bağlılığını kesmediğine ve Türk vatandaşlığını muhafaza etmek
isteğine delalet
edecek resmi temas ve işlemlerde bulunmayanlar.
Mülga
ikinci fıkra: (27/5/1992 - 3808/1 md.)
B) Çıkarma:
Madde 26 - (Değişik: 13/2/1981-2383/7 md.)
Yurt dışında
bulunup da Türkiye Cumhuriyetinin iç ve dış güvenliği ile kanu-
nun suç
saydığı şekilde iktisadi veya mali güvenliği aleyhinde faaliyette bulu-
nan
veya yurt içinde bu tür faaliyetlerde bulunup da her ne suretle olursa
olsun
yurt dışına çıkan ve hakkında Türkiye'de bu nedenle kamu davası
açılmasına veya
ceza kovuşturmasına veya hükmün infazına olanak bulunmayan
ve gelmesi için yapı-
lan duyuruya rağmen üç ay içinde, savaş, Sıkıyönetim ve
olağanüstü hallerde bir
ay içinde yurda dönmeyen Türk vatandaşlığını
sonradan kazanmış kişiler Bakanlar
Kurulu kararı ile vatandaşlıktan
çıkarılabilir.
Bu hüküm, Türkiye savaş halinde bulunduğu zaman, doğumla Türk
vatandaşı
olanlar hakkında da uygulanabilir.
III
- Seçme hakkı ile kayıp
1. Türk vatandaşlığını kazanan çocuklar
Madde 27 - Aşağıdaki Türk vatandaşları reşit olmalarından
başlıyarak iki yıl
içinde Türk vatandaşlığından ayrılabilirler:
a)
(Değişik: 13/2/1981 - 2383/8 md.) Analarına bağlı olarak doğumla Türk
va-
tandaşı oldukları halde doğumla veya sonradan yabancı babalarının
vatandaşlığını
kazananlar,
b) Evlatlığa alınmakla Türk vatandaşı olanlar,
c) Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan ana
veya
babasının vatandaşlığını kazananlar,
ç) Herhangi bir şekilde Türk
vatandaşlığını kazanmış olan ana veya babaları-
na bağlı olarak Türk
vatandaşı olanlar.
Yukardaki hükümler gereğince vatandaşlıktan ayrılma
ilgiliyi vatansız kıla-
cak ise, bu hak kullanılmaz.
2. Evlenme ile Türk
vatandaşlığını kazanan kadın
Madde 28 - 5 inci madde uyarınca evlenme ile Türk
vatandaşlığını kazanan ka-
dınlar evliliğin sona ermesinden başlıyarak üç yıl
içinde evlenmeden önce sahip
oldukları Devlet vatandaşlığını muhafaza
ettikleri veya bu vatandaşlığa dönebil-
dikleri takdirde Türk
vatandaşlığından ayrılabilirler.
IV - Kaybın sonuçları
1. Yabancı
muamelesi ve saklı tutulan haklar: (1)
Madde 29 - (Değişik: 7/6/1995 - 4112/2 md.)
Bu kanun
gereğince Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden
başlayarak
yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak, doğumla Türk Vatandaşlığını
kazanmış olup da sonradan Bakanlar Kurulundan çıkma izni almak suretiyle
yaban-
cı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanuni
mirasçıları,
Türkiye Cumhuriyetinin milli güvenliği ve kamu düzenine ilişkin
hükümler saklı
kalmak kaydıyla ülkede ikamet, seyahat, çalışma, miras,
taşınır ve taşınmaz mal
iktisabı ile ferağı gibi konularda Türk
Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen
yararlanmaya devam ederler. 33 ve 35
inci maddeler hükümleri saklıdır.
2. Evlenmede çocuklar
Madde 30 - Yabancı ile evlenmek suretiyle 19 uncu madde
gereğince Türk va-
tandaşlığını kaybeden kadının bu evlenmeden önceki küçük
çocukları;
a) Babanın ölmüş bulunması,
b) Babanın belli olmaması,
c)
Babanın vatansız olması,
Hallerinde analarına bağlı olarak Türk
vatandaşlığını kaybederler. Bu fıkra
gereğince Türk vatandaşlığının kaybı,
çocuk 15 yaşından büyük ise, yazılı muva-
fakatine bağlıdır.
Yukarıdaki
fıkra gereğince Türk vatandaşlığının kaybı çocukları vatansız kı-
lacak ise,
çocuklar Türk kalırlar.
3. Vatandaşlıktan çıkma
A) Eş:
Madde 31 - Vatandaşlıktan çıkma eşin vatandaşlığına tesir
etmez.
B) Çocuklar:
Madde 32 - (Değişik birinci fıkra: 13/2/1981 - 2383/9 md.)
Türk vatandaşlı-
ğından çıkan babanın küçük çocukları,
-----------------
(1) Bu madde başlığı, 7/6/1995 tarih ve 4112 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle
de-
ğiştirilmiş olup, metne işlenmiştir.
a) Ananın ölmüş
bulunması,
b) Ananın yabancı olması,
c) Velayetin babada bulunması,
Hallerinde babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybederler.
Ananın Türk vatandaşlığından çıkması küçük çocuğun vatandaşlığına tesir et-
mez. Ancak vatandaşlıktan çıkan ananın küçük çocukları,
a) Babanın ölmüş
bulunması,
b) Babanın belli olmaması,
c) Babanın yabancı olması,
ç)
Velayetin anada bulunması,
Hallerinde, analarına bağlı olarak Türk
vatandaşlığını kaybederler,
Baba veya anaya bağlı olarak vatandaşlığın
kaybı; çocuk, 15 yaşından büyük
ise,yazılı muvafakatine bağlıdır.
Yukarıdaki hükümler gereğince vatandaşlığın kaybı çocukları vatansız
kılacak
ise, çocuklar Türk kalır.
4. Vatandaşlığın iptali
Madde 33 - İptal kararı ilgili kişiye bağlı olarak Türk
vatandaşı olmuş eş
ve çocuklar hakkında da hüküm ifade eder.
İptal
kararının hükümleri geriye yürümez.
Vatandaşlığı iptal edilenlerin
mallarının tasfiyesi ile kendilerinin sınır
dışı edilmeleri lüzumlu
görüldüğü takdirde bu husus iptal kararında belirtilir.
Bu gibiler en geç
bir yıl içinde Türkiye'deki mallarını tasfiye ederek ikametgah
ve iş
merkezlerini yurt dışına nakil ve memleketi terketmek zorundadır. Aksi
halde, malları Hazinece satılarak bedelleri nam ve hesaplarına milli bir
bankaya
yatırılır ve kendileri de sınır dışı edilir. Bu kişiler iptal kararı
aleyhine
Danıştay'a başvurdukları takdirde, malların tasfiyesi ve sınır dışı
işlemleri
dava sonuna bırakılır.
5. Kaybettirme ve çıkarma
A)
Genel olarak:
Madde 34 - Kaybettirme ve çıkarma kararları şahsidir.
İlgilinin eş ve ço-
cuklarına tesir etmez.
B) Çıkarma:
Madde 35 - 26 ncı madde gereğince vatandaşlıktan çıkarılan
kişilerin Türki-
ye'de bulunan malları Hazinece tasfiye edilir. Ve bedelleri
nam ve hesaplarına
milli bir bankaya yatırılır. Bu kişiler çıkarma kararı
aleyhine Danıştay'a baş-
vurduğu takdirde malların tasfiyesi dava sonuna
bırakılır.
Bu gibiler Türkiye'de yerleşmemek ve genel hükümlere tabi olmak
şartiyle
Türkiye'ye gelebilirler.
Vatandaşlıktan çıkarma kararının
ilgiliye tebliğinden veya Resmi Gazete ile
yayınlanmasından önce Türkiye'ye
dönenler hakkında vatandaşlıktan çıkarma işlemi
durdurulur.
Türk
vatandaşlığından çıkarılanlar hiçbir şekilde yeniden Türk vatandaşlığı-
nı
kazanamazlar.
6. Seçme hakkı ile kayıp
A) Seçme hakkı ile Türk
vatandaşlığından ayrılan kişinin eşi ve çocukları:
Madde 36 - Bu kanunun vatandaşlıktan çıkmanın sonuçlarını
düzenliyen 31 ve
32 nci maddeleri, 27 nci madde uyarınca seçme hakkını
kullanarak Türk vatandaş-
lığından ayrılan kişilerin eşleri ve küçük
çocukları hakkında da uygulanır.
B) Seçme hakkı ile Türk
vataşdaşlığından ayrılan kadının çocukları:
Madde 37 - Evlenme ile Türk vatandaşlığına geçen analarına
bağlı olarak Türk
vatandaşlığını kazanan küçük çocuklar, kadının 28 inci
madde uyarınca seçme hak-
kını kullanarak Türk vatandaşlığından ayrılması
halinde, analarına bağlı olarak
Türk vatandaşlığını kaybederler.
Kadına
Türk vatandaşlığını kazandıran evlenmeden olan küçük çocukları, 32
nci
maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen şartlarla seçme hakkını kullanan
analarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybederler.
ÜÇÜNÇÜ
BÖLÜM
Türk Vatandaşlığının İspatı ve Yargı Yolu
I - Türk
vatandaşlığının ispatı
1. İspat şekli
Madde 38 - Türk vatandaşlığının ispatı herhangi bir şekle
tabi değildir.
Aşağıdaki resmi kayıt ve belgelerle benzerleri, aksi sabit
oluncaya kadar
ilgilinin Türk vatandaşı olduğuna karine teşkil eder.
a) Türkiye Cumhuriyeti nüfus sicili kayıtları,
b) Nüfus hüviyet
cüzdanları,
c) Pasaport ve pasaport yerine geçen belgeler,
ç) Türk
konsolosluklarınca verilen vatandaşlık ilmühaberleri.
2. İdari makamlar
Madde 39 - Bir kimsenin Türk vatandaşı olup olmadığı
hakkında Türk makamla-
rınca tereddüde düşüldüğü takdirde bu husus İçişleri
Bakanlığından sorulur.
II- Yargı yolu
1. Danıştay
Madde 40 - Türk vatandaşlığı hakkında idari makamlarca her
ne şekilde olursa
olsun verilen kararlar aleyhine Danıştaya başvurulabilir.
2. Danıştay dışı yargı organları
Madde 41- Danıştay dışında herhangi bir Türk yargı organı
önünde bir kimse-
nin Türk vatandaşı olup olmadığı iddia edilir veya ilgili
organ tarafından te-
reddüde düşülürse bu husus İçişleri Bakanlığından
sorulur. İçişleri Bakanlığı
en geç bir ay içinde kararını bildirir.
İçişleri Bakanlığınca verilen kararın davaya bakmakta olan mahkemece taraf-
lara tebliğinden başlayarak bir ay içinde ilgililerce Danıştaya
başvurulmadığı
takdirde Bakanlık kararı kesinleşir.
2 nci fıkrada,
belirtilen şekilde Danıştaya başvurulursa, bakılmakta olan
dava, karara
kadar durdurulur. Sözü edilen fıkra gereğince yapılan müracaatları
Danıştay
üç ay içinde kesin olarak karara bağlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
I - Evlenmede vatandaşlıkla ilgili beyan
Madde 42 - 5 ve 19 uncu maddelerdeki beyanlar,
a)
Evlenme, evlendirmeye yetkili Türk makamları önünde yapıldığı takdirde,
evlenme sırasında o makama,
KANUNLAR, AĞUSTOS 1992 (Ek- 13)
b) Evlenme,evlendirmeye yetkili yabancı makamlar önünde
yapıldığı takdirde
evlenmeyi tescil ile görevli Türk makamlarına, evlenme
akdinde başlıyarak bir
aylık süre içinde, yazılı olarak yapılır.
Birinci
fıkraya uygun olarak yapılan beyanı alan makam evlenmenin tesciline
ait
muameleli evrak ile birlikte, bunu ilgili nüfus memurluğuna gönderir.
II
- Seçme hakkını kullanma sekli
Madde 43 - 12,13,27 ve 28 inci maddeler uyarınca seçme
hakkı İçişleri Bakan
lığına gönderilmek üzere mahallin en büyük mülkiye
amirliğine ve yabancı memle-
ketlerde de Türkiye elçilik veya
konsolosluklarına yazılı bildiride bulunmak
suretiyle kullanılır.
III - Maddi hataların düzeltilmesi
Madde 44 - Bu kanuna göre alınan kararlarda maddi bir hata
bulunduğu sonra-
dan anlaşılırsa bu kararı veren makam düzeltme veya
değiştirme kararı alabilir.
IV - Resmi Gazete ile yayın
Madde 45 - (Değişik : 20/4/1989 - 3540/3 md.)
Bakanlar
Kurulu kararı ile Türk vatandaşlığına alınanlardan gerekli görülen-
ler ile
Türk vatandaşlığını kaybedenlerin tam hüviyetleri Resmi Gazete'de
yayım-
lanır.
Bunlardan adresi bilinmeyenler hakkında ilanen tebliğ, bu
yayım tarihinden
itibaren bir yıl sonra yapılmış sayılır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Son Hükümler
I - Kaldırılan kanun ve hükümler
Madde 46 - 431 sayılı kanunla ekleri ve İskan Kanununun
vatandaşlıkla ilgili
hükümleri saklı kalmak şartiyle 1041 ve 1312 sayılı
kanunlarla bu kanuna aykırı
diğer hükümler kaldırılmıştır.
II - Geçici
hükümler
Kayıp kişiler
Geçici Madde 1 - Milli Mücadeleden sonra, "avdeti
gayricaizdir" şerhini havi
Büyük Millet Meclisi Hükümeti veya işgal
devletlerinin İstanbul temsilcileri
tarafından verilen pasaportlarla veya
belgeleri olmaksızın Türkiyeden 1930 yılı-
nın sonuna kadar ayrılmış bulunup
da halen ölü veya sağ oldukları bilinmiyen ve
sadece nüfus sicillerinde
kayıtlı bulunan kişiler, bu kanunun yürürlüğe girdiği
tarihte Türk
vatandaşlığını kaybetmiş sayılırlar.
Gerekli işlemler İçişleri Bakanlığınca
yapılır.
Iskat edilenlere verilen talep hakkı
Geçici Madde 2 - Tabiiyeti Osmaniye Kanunnamesi ile 1312
sayılı Türk Vatan-
daşlığı Kanunu hükümlerine göre ıskat edilmiş doğuştan
Türk vatandaşı olan kişi-
ler bu kanunun yürürlük tarihinden başlıyarak bir
yıl içinde yeniden Türk vatan-
daşlığına girmek isteğinde bulundukları ve
vatandaşlığa alınmalarında bir sakın-
ca, görülmediği takdirde, haklarında bu
kanunun 8 inci maddesini uygulamaya
Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Geçici Madde 3 - (Ek: 27/5/1992 - 3808/2 md.) 403 sayılı
Türk Vatandaşlığı
Kanununun 25 inci maddesinin (g) bendi uyarınca haklarında
Bakanlar Kurulunca
Türk vatandaşlığını kaybettirme kararı alınmış olanların
nüfus kütüklerindeki
kayıtları, müracaatlarına ve herhangi bir işleme gerek
kalmaksızın İçişleri Ba-
kanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel
Müdürlüğünce canlandırılır.
Geçici Madde 4 - (Ek: 27/5/1992 - 3808/3 md.) 403 sayılı
Türk Vatandaşlığı
Kanununun 25 inci maddesinin (g) bendi uyarınca haklarında
Türk vatandaşlığını
kaybettirme işlemi yapılan ve bu nedenle aynı Kanunun 35
inci maddesi gereğince
Türkiye'de bulunan ve Hazinece tasfiye edilen malları
veya bu malların milli bir
bankada adlarına açılan hesaba yatırılmış olan
bedelleri, hak sahiplerine iade
edilir.
Kaybettirme işlemi aleyhine
Danıştay'da açılmış ve henüz karara bağlanmamış
olan davalar düşer.
Ek Geçici Madde 1 - (Ek: 13/2/1981 - 2383/12 md.)
1312
sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu hükümlerine göre vatandaşlıktan ıskat
edilmiş veya başka bir nedenle vatandaşlığımızı kaybetmiş doğuştan Türk
vatan-
daşı olan kişilerin bu Kanunun yürürlük tarihinden başlayarak 2 yıl
içinde yeni-
den Türk vatandaşlığına girmek isteğinde bulunmaları ve
vatandaşlığa alınmala-
rında bir sakınca görülmemesi halinde,haklarında 403
sayılı Kanunun 8 inci mad-
desini uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Ek Geçici Madde 2 - (Ek: 13/2/1981 - 2383/12 md.)
22/5/1964 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar Türk
anadan
doğan ve doğumla Türk vatandaşlığını kazanmayan küçükler ana, baba ya
da yasal
temsilcilerinin başvurmaları halinde analarına bağlı olarak
doğumlarından
başlayarak Türk vatandaşı olurlar.
Ana, baba veya
yasal temsilcilerinin başvurmamaları halinde çocuğun Türk
Medeni Kanununa
göre reşit olmasından itibaren 3 yıl içinde seçme yolu ile Türk
vatandaşlığını kazanma hakkı saklıdır.
III- Yürürlük
Madde 47 - Bu Kanun yayımından üç ay sonra yürürlüğe girer.
IV- Yürütme
Madde 48 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
*
* *
11/2/1964 TARİHLİ VE 403 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
:
1) 20/4/1989 tarihli ve 3540 sayılı Kanunun Geçici Maddesi:
Geçici
Madde - 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu hükümlerine göre vatan-
daşlıktan ıskat edilmiş, doğuştan Türk vatandaşı olan kişilerin bu Kanunun
yürürlük tarihinden başlayarak iki yıl içinde yeniden Türk vatandaşlığına
girmek
isteğinde bulunmaları ve vatandaşlığa alınmalarında bir sakınca
görülmemesi ha-
linde, haklarında 403 sayılı Kanunun 8 inci maddesi
hükümlerini uygulamaya
Bakanlar Kurulu yetkilidir.
KANUNLAR,AĞUSTOS 1992 (Ek - 13)
403
SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI
KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
________________________________
Yürürlükten Kaldırılan
Kanun veya
Kanun Hükümleri Tarih Sayısı Maddesi
---------------------------------------
------------ --------- -----------
11/2/1964 tarih ve 403 sayılı Kanunun
12 nci maddesinin (a) bendi 13/2/1981 2383 11
11/2/1964 tarih ve 403
sayılı Kanunun
25 inci maddesinin birinci fıkrasının
(g) bendi ile
ikinci fıkra 29/5/1992 3808 1
11/2/1964 tarih ve 403 sayılı Kanunun
20 nci maddesinin (b) fıkrası 7/6/1995 4112 1
403 SAYILI
KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ
GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe
giren maddeler giriş tarihi
-------------
------------------------------------------ --------------------
2383 ---
17/2/1981
3540 --- 29/4/1989
3808 --- 4/6/1992
4112 --- 12/6/1995