|
|
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, bütün vatandaşların ortak
varlığı olan çevrenin
korunması, iyileştirilmesi; kırsal ve kentsel alanda
arazinin ve doğal kaynakla-
rın en uygun şekilde kullanılması ve korunması;
su, toprak ve hava kirlenmesinin
önlenmesi; ülkenin bitki ve hayvan varlığı
ile doğal ve tarihsel zenginlikleri-
nin korunarak, bugünkü ve gelecek
kuşakların sağlık, uygarlık ve yaşam düzeyinin
geliştirilmesi ve güvence
altına alınması için yapılacak düzenlemeleri ve alına-
cak önlemleri,
ekonomik ve sosyal kalkınma hedefleriyle uyumlu olarak belirli
hukuki ve
teknik esaslara göre düzenlemektir.
Tanımlar:
Madde 2 - Bu Kanunda geçen;
a) "Çevre Korunması"
terimi; ekolojik dengenin korunması, havada, suda,top-
rakta kirlilik ve
bozulmaların önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapı-
lan
çalışmaların bütününü,
b) "Ekolojik Denge" terimi; insan ve diğer canlıların
varlık ve gelişmeleri-
ni sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların
bütününü,
c) "Çevre Kirliliği" terimi; insanların her türlü faaliyetleri
sonucu, hava-
da, suda ve toprakta meydana gelen olumsuz gelişmelerle
ekolojik dengenin bozul-
ması ve aynı faaliyetler sonucu ortaya çıkan koku,
gürültü ve atıkların çevrede
meydana getirdiği arzu edilmeyen sonuçları,
d) "Kirleten" terimi;fiilleri sonucu doğrudan veya dolaylı olarak çevre
kir-
liliğine sebep olan gerçek ve tüzelkişileri,
-------------------------
(1) 19/10/1989 tarih ve 383 sayılı KHK'nin 25
inci maddesi; bu Kanun ile Çevre
Müsteşarlığına verilen yetkilerin, Özel
Çevre Koruma Kurumu Başkanlığına ge-
çeceğini hüküm altına almıştır.
(2)
9/8/1991 tarih ve 443 sayılı KHK'nin geçici 1 inci maddesi ile çeşitli mev-
zuatta geçen "Çevre Müsteşarlığı" ve "Çevreden Sorumlu Devlet Bakanlığı"
ibareleri "Çevre Bakanlığı", "Çevreden Sorumlu Devlet Bakanı" ve "Çevre
Müsteşarı" ibareleri "Çevre Bakanı" olarak değiştirilmiştir.
KANUNLAR, KASIM 1991 (Ek - 10)
e) "Atık" terimi;
herhangi bir faaliyet sonucunda çevreye atılan veya bıra-
kılan zararlı
maddeleri,
f) "Alıcı Ortam" terimi; atıkların bırakıldığı yakın veya uzak
çevreyi,
İfade eder.
İlkeler:
Madde 3 - Çevre korunmasına ve çevre kirliliğinin
önlenmesine ilişkin genel
ilkeler şunlardır:
a) Çevrenin korunması ve
çevre kirliliğinin önlenmesi gerçek ve tüzelkişi-
lerle vatandaşların görevi
olup, bunlar bu konuda alınacak tedbirlere ve belir-
lenen esaslara uymakla
yükümlüdürler.
b) Çevre korunmasına ve kirliliğine ilişkin karar ve
önlemlerin alınması ve
uygulanmasında; insan ve diğer canlı varlıkların
sağlığının korunması, alınacak
önlemlerin kalkınma çabalarına olumlu ve
olumsuz etkileri ile fayda ve maliyet-
leri dikkate alınarak kısa ve uzun
vadeli değerlendirmelerin yapılması esastır.
c) Arazi ve kaynak kullanım
kararlarını veren ve proje değerlendirmesi yapan
yetkili kuruluşlar, kalkınma
çabalarını olumsuz yönde etkilememeyi dikkate ala-
rak çevrenin korunması ve
kirlenmemesi hedefini gözetirler.
d) Ekonomik faaliyetlerde ve üretim
metodlarının tayininde çevre sorunları-
nın önlenmesi ve sınırlandırılması
amacıyla en elverişli teknoloji ve yöntemler
seçilir ve uygulanır.
e)
(Değişik: 3/3/1988 - 3416/1. md.) Kirlenmenin önlenmesi, sınırlandırıl-
ması
ve mücadele için yapılan harcamaların kirleten tarafından karşılanması
esastır. Kirletenin kirlenmeyi durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli
ön-
lemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması
nede-
niyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183
sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre
kirletenden tahsil
edilir.
Ancak kirletenler, kirlenmenin önlenmesi ve
sınırlanması için yapılan gider-
leri ödeme yükümlülüğünden söz konusu
kirlenmeyi önlemek için gerekli her türlü
tedbiri aldıklarını ispat etmek
kaydıyla kurtulabilirler.
f) (Değişik: 3/3/1988 - 3416/1. md.) İnilebilecek
en düşük kirlenme seviyesi
esas alınarak, bu seviyenin üstünde meydana
gelebilecek kirlenmeler için bu Ka-
nunun 18 inci maddesinin (1) bendinde
belirlenen ücretler ayrıca alınır.
g) Çevrenin korunması ve kirlenmenin
önlenmesi konusunda alınacak tedbirle-
rin bir bütünlük içinde tespiti ve
uygulanması esastır.
İKİNCİ BÖLÜM
Merkezi ve Mahalli İdari Bölümleri
ve Görevleri
Merkez Çevre Kurulu
Madde 4 - (Mülga: 9/8/1991 - KHK - 443/43 md.)
İl
Çevre Kurulu
Madde 5 - (Mülga: 13/3/1990 - KHK - 409/12 md.)
Madde 6 - 7 - (Mülga: 8/6/1984 - KHK 222/30 md.)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Korunmasına İlişkin Önlemler ve Yasaklar
Kirletme yasağı:
Madde 8 - Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek
şekilde, ilgili
yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı
olarak doğrudan ve
dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak,
uzaklaştırmak ve benze-
ri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.
Kirlenme
ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle;
kirlenmenin
meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak,
kirlenmenin
etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla
yükümlüdürler.
Çevre Korunması
Madde 9 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/4.md.)
Kırsal ve
kentsel alanda arazi kullanım kararına uygun olarak tespit edilen
koruma
alanları ve bu alanlarda uygulanacak koruma ve kullanım esasları
yönetme-
likle belirlenir.
Tespit edilen bu esaslar çevresinde aşırı ve
yanlış kullanım, her türlü çöp
ve atıkların yurt dışından getirilmesi
nedeniyle ülkenin temel ekolojik sistem-
lerinin dengesinin bozulması,
hayvan ve bitki türlerinin nesillerinin tehlikeye
düşürülmesi, doğal
zenginliklerin bütünlüklerinin tahribi yasaktır.
Bakanlar Kurulu, ülke ve
dünya ölçeğinde ekolojik önemi olan çevre kirlenme-
leri ve bozulmalarına
duyarlı alanları, tabii güzelliklerin ileriki nesillere
ulaşmasını emniyet
altına almak üzere gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi ama-
cıyla, "Özel
Çevre Koruma Bölgesi" olarak tespit ve ilan etmeye, bu alanlarda
uygulanacak
koruma ve kullanma esasları ile plan ve projelerin hangi Bakanlıkça
hazırlanıp yürütüleceğini belirlemeye yetkilidir.
Yukarıdaki fıkraya
göre uygulamanın gerçekleştirilebilmesi amacıyla, ilgili
Bakanlıkça
27.9.1984 gün ve 3046 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin ikinci fıkra-
sının
(g) bendi hükümlerine göre geçici teşkilat kurulabilir. Bu belgelere
iliş-
kin plan ve projelerin hazırlanmasında, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı
Kanunun
9 uncu maddesi hükümleri uygulanmaz.
Çevresel etki
değerlendirilmesi:
Madde 10 - Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri
sonucu çevre sorunla-
rına yol açabilecek kurum kuruluş ve işletmeler bir
"Çevresel Etki Değerlendir-
KANUNLAR, KASIM 1991 (Ek - 10)
me
Raporu hazırlarlar. Bu raporda çevreye yapılabilecek tüm etkiler göz önünde
bulundurularak çevre kirlenmesine sebep olabilecek atık ve artıkların ne
şekilde
zararsız hale getirilebileceği ve bu hususta alınacak önlemler
belirtilir.
"Çevresel Etki Değerlendirme Raporu" nun hangi tip projelerde
isteneceği,
ihtiva edeceği hususlar ve hangi makamca onaylanacağına dair
esaslar yönetmelik-
le belirlenir.
İşletme izni ve haber verme
yükümlülüğü:
Madde 11 - Gerçekleştirilmesi planlanan kurum, kuruluş ve
işletmeler mevzu-
atta öngörülen arıtma tesis veya sistemlerini müstakil
veya ortak olarak kurmak-
la yükümlüdürler. Arıtma tesis veya sistemleri
kurulup işletmeye hazır hale ge-
tirilmedikçe, kurum, kuruluş ve işletmelere
işletme ve kullanım izni verilmez.
İşletme izni alarak faaliyete geçen
herhangi bir kurum, kuruluş ve işletme,
faaliyetlerinde değişiklikler
yapmayı ve tesisini büyütmeyi planladığında giri-
şimlerini önceden mahallin
en büyük mülki amirine haber vermekle yükümlüdür.Mül-
ki amir durumu derhal
Başbakanlık Çevre Müsteşarlığına ve ilgili bakanlığa bil-
dirir.
Her
türlü atık ve artıkların arıtılması, uzaklaştırılması veya zararsız
hale
getirilmesi ile yükümlü kuruluşlar da bu işlemlerin yerine
getirilmesinde çevre-
ye zarar vermeyecek önlemleri alırlar.
Atık ve
artıkların doğrudan veya dolaylı şekilde alıcı ortama verilmesinde
uygulanması gereken teknik usuller alıcı ortamın özelliği ve o ortamdan
yarar-
lanma imkanları göz önünde tutularak yönetmelikle belirlenir.
Denetim
Madde 12 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/5.md.)
Atık, artık
ve yakıtların arıtırılması, uzaklaştırılması, zararsız hale ge-
tirilmesi ve
ithali ile ilgili denetimler Çevre Genel Müdürlüğünce yapılır. De-
netimlerin nasıl yapılacağı, denetleme elemanlarının nitelikleri,
yönetmelikle
belirlenir.
Kuruluş ve işletmeler faaliyetlerinin
denetlenmesi için kullandıkları yakı-
tın ve çıkardıkları atık ve artıkların
özellik ve miktarına ilişkin bilgileri
sürekli ve düzenli olarak belirlemek,
bu hususu belgelemekle ve bunları Çevre
Genel Müdürlüğüne bildirmekle
yükümlüdürler.
Zararlı kimyasal maddeler:
Madde 13 - Havada, suda veya toprakta kalıcı özellik
gösteren ve ekolojik
dengeyi bozan kimyasal maddelerin üretim, ithal,
taşıma, depolama ve kullanımın-
da çevre korunması esasları dikkate alınır.
Bu tür maddelerin üretim, ithal, ta-
şıma, depolama ve kullanımına ilişkin
sınırlamalar yönetmelikle belirlenir.
Gürültü:
Madde 14 - Kişilerin huzur ve sükununu,beden ve ruh
sağlığını bozacak şekil-
de yönetmelikle belirlenen standartlar üzerinde
gürültü çıkarılması yasaktır.
Fabrika, atölye, işyeri, eğlence yeri, hizmet
binaları, konutlar ve ulaşım araç-
larında gürültünün asgariye indirilmesi
için gerekli önlemler alınır.
Faaliyetlerin durdurulması:
Madde 15 - Bu Kanunda yazılı yasaklara aykırı hareket eden
veya kanunla be-
lirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen kurum, kuruluş ve
işletmelere mahallin
en büyük mülki amiri, bu yasaklara aykırı faaliyeti
düzeltmek ve kanunda belir-
tilen yükümlülükleri yerine getirmek üzere
esasları yönetmelikle belirlenen ye-
teri kadar bir süre verir.
Bu süre
içinde yasaklara aykırı hareket ve yükümlülüğü yerine getirmemekten
dolayı
ayrıca ceza verilmez.
Bu süre sonunda bunları yapmayan kurum, kuruluş veya
işletmelerin faaliyeti,
yasağın veya yerine getirilmeyen yükümlülüğün çeşit
ve niteliğine göre kısmen
veya tamamen, süreli veya süresiz olarak
durdurulur.
Tehlikeli hallerde faaliyetin
durdurulması:
Madde 16 - Çevre kirliliğinin toplum sağlığı yönünden
tehlike yarattığı hal-
lerde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kendiliğinden
veya Başbakanlık Çevre
Müsteşarlığının talebi üzerine, bu kirlenmeye yol
açan faaliyetlerin geçici bir
süre için kısmen veya tamamen durdurulmasına
karar verir ve kararın uygulanması-
nı mahallin en büyük mülki amirinden
ister.
Söz konusu faaliyetler bu gibi hallerde, mahallin en büyük mülki
amirinin,
vereceği kararla da durdurulabilir. Bu karar derhal Sağlık ve
Sosyal Yardım Ba-
kanlığı ile Başbakanlık Çevre Müsteşarlığına bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Kirliliğini Önleme Fonu
Fonun kurulması ve
fondan yararlanma:
Madde 17 - Çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin
iyileştirilmesi için
"Çevre Kirliliğini Önleme Fonu" kurulmuştur.
Çevre
kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için gerekli
harca-
maların % 45'ine kadarı, en çok yirmi yıl vadeli kredilerle Çevre
Kirliliğini
Önleme Fonundan desteklenir.
Fonun gelirleri
Madde 18 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/6.md.)
Çevre
Kirliliğini Önleme Fonunun gelirleri;
a) Motorlu taşıt araçlarının her fenni
muayenesi sırasında fenni muayene
ücretinin beşte biri oranında, bir defaya
mahsus olmak üzere motorlu taşıt alım
vergisi tutarının dörtte biri oranında
ayrıca tahsil edilen bedellerden,
b) Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre
gemi siciline tescil edilen ve 18
(dahil) gros tonun üzerinde olan her türlü
deniz aracından gros ton başına her
yıl alınacak yüz liradan, (yüzelli
lira),(1)
c) Hava taşıt araçlarından yurt içi taşımaları için ayrıca
alınacak yolcu
başına bilet bedelinin binde beşinden ve taşınan yük için ton
başına yılda alı-
nacak beşyüz liradan (yediyüzelli lira),(1)
d) Çevre
Genel Müdürlüğünün bütçesine bu amaçla her yıl konan ödeneklerden,
e)
Fon'dan verilecek kredilerin faizleri ile banka faizlerinden,
f) Bağış ve
yardımlardan,
g) Bu Kanunla alınması hükme bağlanan iştirak payları,
tazminat ve diğer ge-
lirlerden,
h) Fon'a ait tesis ve işletmelerce
üretilen araç ve gerecin satışından elde
edilen gelirlerden,
ı) Merkez
çevre kurulunca, çevre kirliliğine yol açtığı belirlenen işletme-
lerden,
aşağıdaki tarifeye göre alınacak iştirak paylarından,
Çevre kirliliğine
Alınacak aylık iştirak payı tutarı
Yol açan işletmeler I. Derece II. Derece
III. Derece
----------------------------- --------------- ---------------
--------------
1. Grup 600 000 TL. 400 000 TL. 200 000 TL.
2. Grup 400
000 TL. 200 000 TL. 100 000 TL.
3. Grup 200 000 TL. 100 000 TL. 50 000 TL.
4. Grup 100 000 TL. 50 000 TL. 25 000 TL.
5. Grup 50 000 TL. 25 000 TL.
12 500 TL.
j) Bu Kanuna göre verilecek para cezalarından,
Oluşur.
---------------------
(1) Bu bentlere Kanunla getirilmiş olan miktarlar
aynen bırakılmış; 8/1/1992
tarih ve 92/2628 sayılı Kararname ile tespit
edilen miktarlar ise metne pa-
rantez içinde siyah puntolar ile işlenmiştir.
KANUNLAR, ŞUBAT 1992 (Ek - 11)
Bakanlar Kurulu bu
tarifede yer alan aylık iştirak payları tutarlarını her
grup ve/veya her
derece itibariyle ayrı ayrı veya topluca 10 katına kadar ar-
tırmaya veya
Kanunda yazılı miktarlara kadar indirmeye, ayrıca bu maddenin (1)
bendi
dışındaki maktu ve nispi hadleri ayrı ayrı veya topluca sıfır (0)'a kadar
indirmeye veya % 50'sine kadar artırmaya yetkilidir.
Fonun gelirleri bir
Devlet bankasında açılacak hesapta toplanır.
Bu maddenin (a), (b), (c)
bentleri gereğince toplanan paraların ilgililerce
en geç ertesi ayın
onbeşine kadar Fonun Devlet Bankasındaki hesabına yatırılması
zorunludur.
Tahsil edilen gelirleri ve ödenecek iştirak paylarını zamanında ya-
tırmayanlar hakkında Fon idaresi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü
Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanarak gelirlerinin tahsil edilmesi
için Fon
mükellefinin bağlı olduğu vergi dairesinden talepte bulunur. Vergi
dairesinde
mükellefiyeti olmayanların fona ödemeleri gereken meblağın hangi
dairece tahsil
edileceğine Maliye ve Gümrük Bakanlığı karar verir.
Vergi
Dairesi, tahsil ettiği Fona ait meblağı Maliye ve Gümrük Bakanlığının
belirleyeceği esaslara göre Fon'un Devlet Bankasındaki hesabına aktarır.
Bu maddenin (1) bendi gereğince alınacak iştirak payları büyükşehir
belediye
hudutları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından makbuz karşılığı
tahsil edi-
lerek mahallin en büyük mal memurluğuna yatırılır. Diğer yerlerde
bu iştirak
paylarını almaya mahallin en büyük mülki amiri yetkilidir. Bu
iştirak payları,
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre mal
memurluğunca tahsil edilir.
Mahallin en büyük mülki
amiri veya büyükşehir belediye başkanlıklarınca tah-
sil edilen iştirak
paylarının % 30'u tahsil ile ilgili işlemler ve bölgenin çev-
re kirliliğini
önleme projelerinde kullanılmak üzere tahsilatın yapıldığı yer il
özel
idaresi veya tahsil eden büyükşehir belediyesine, % 70'i ise iştirak
payla-
rının toplandığı ayı takip eden ayın onbeşine kadar Çevre Kirliliğini
Önleme Fo-
nuna aktarılır.
Zamanında bu işlemi yerine getirmeyen ilgili
kuruluşlar fon için toplanan
meblağı % 10 fazlasıyla öderler. Gecikmeye
sebep olanlar hakkında kanuni işlem
yapılır.
Fon İdaresi ile bu idarenin
emrinde kurulan Fon; kurumlar vergisinden, yapı-
lacak bağış ve yardımlar
nedeniyle veraset ve intikal vergisinden, yapacakları
her türlü muameleler
dolayısıyla damga vergisinden, açtıkları krediler dolayı-
sıyla lehte
tahakkuk edecek faizler banka ve sigorta muameleleri vergisinden
muaftır.
Fonun kullanılması:
Madde 19 - Çevre Kirliliğini önleme Fonu Başbakanlık Çevre
Müsteşarlığı ara-
cılığı ile kullanılır.
Fonun ita amiri Çevre
Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanıdır.
Bu Fondan yapılacak
harcamalar 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ve 2490
sayılı Artırma ve
Eksiltme ve İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir.
Fonun gelir ve
giderlerine ilişkin belgeler bütçe yılının hitamından itiba-
ren üç ay
içinde denetlemek üzere Sayıştay Başkanlığına verilir.
Fon ancak aşağıdaki
maksatlar için kullanılır.
a) Çevre kirliliğini önleyici araştırma
faaliyetleri,
b) Çevrenin temizlenmesi,
c) Çevre kirliliğini önleyici
eğitim faaliyetleri,
d) Personel yetiştirilmesi,
e) Teknoloji ve proje
satın alınması,
f) Proje yarışmaları düzenlenmesi,
g) Arıtma tesisi
yapacak olan gerçek ve tüzelkişilere kredi yardımı,
h) (Değişik: 3/3/1988 -
3416/7.md.) Çevre kirliliğini önleyici ve çevreyi
iyileştirici faaliyetlerde
kullanılacak olan her türlü araç gereç alımı,bu araç-
ların bakımı, onarımı
ile bu tür araç gerecin yapımı için kurulacak tesis ve iş-
letmeler,
ı)
Ağaçlandırma,
j) Hayvan ve bitki nesillerinin ıslahı için yapılacak
çalışmalar.
Fonun gelirlerinin tahsili, tespit edilecek Devlet bankasına
yatırılması,
kullanımı ile ilgili hususlar ve esaslar Maliye Bakanlığının
uygun görüşü alına-
rak yönetmelikle belirlenir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Cezai hükümler
İdari nitelikteki cezalar:
Madde 20 - Gerçek kişilerden bu Kanunun;
a) (Değişik:
4/6/1986 - 3301/2 md.) 8 inci maddesinin birinci fıkrasındaki
yasağa
uymayanlara 100 bin lira; aynı maddenin ikinci fıkrasındaki yükümlülüğü,
yetkili mercilerce usulüne göre yapılan bildirime rağmen yerine
getirmeyenlere
500 bin lira,
b) (Değişik: 4/6/1986 - 3301/2 md.)
Yönetmelikte gösterilen koruma ve kul-
lanım esaslarına aykırı davranmak
suretiyle 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında-
ki yasaklara uymayanlara 100
bin lira,
c) (Değişik: 4/6/1986 - 3301/2 md.) Yönetmelikle belirtilen
sınırlamalara
uymamak suretiyle 13 üncü maddesine aykırı davranışta
bulunanlara 1 milyon lira,
d) (Değişik: 4/6/1936 - 3301/2 md.) 14 üncü
maddesine aykırı davranışta bu-
lunan ve önlemleri almayanlara 50 bin lira,
Para cezası verilir.
Yukarıdaki fiiller kuruluş ve işletmeler tarafından
işlendiği takdirde; bu
maddede belirtilen cezalar kuruluş ve işletmelere üç
katı olarak, 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun 182 nci maddesi gereğince
bilanço esasına göre defter tut-
ması gereken kuruluş ve işletmelere ise bu
cezalar beş katı olarak verilir.
Kuruluş ve işletmelere verilecek idari
nitelikte cezalar:
Madde 21 - Bu Kanunun;
a) (Değişik: 4/6/1986 - 3301/3
md.) 11 inci maddesinin birinci fıkrasındaki
yükümlülüğü yerine getirmeyen
kuruluş ve işletmelere 1 milyon lira, aynı madde-
nin üçüncü fıkrasındaki
önlemleri almayan kuruluş ve işletmelere 500 bin lira,
b) (Değişik: 4/6/1986
- 3301/3 md.) 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında be-
lirtilen haber verme
yükümlülüğünü yerine getirmeyen kuruluş ve işletmelere 300
bin lira,
c)
(Değişik: 4/6/1986 - 3301/3 md.) 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında be-
lirtilen yükümlülüklere uymayan kuruluş ve işletmelere 500 bin lira,
Para cezası verilir.
Bu fiilleri işleyen kuruluş ve işletmeler, 213
sayılı Vergi Usul Kanununun
182 nci maddesi gereğince bilanço esasına göre
defter tutması gereken mükellef-
lerden ise bu maddede belirtilen cezalar üç
katı olarak verilir.
Gemiler için verilecek cezalar:
Madde 22 - Bütün sahillerimizde, karasularımız ile iç
sularımız olan Marmara
Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazlarında, liman ve
körfezlerimiz, tabii ve su-
ni göllerimiz ile akarsularımızda bu Kanunun 8
inci maddesinin birinci fıkrasın-
daki kirletme yasağına uymayan gemiler ile
deniz vasıtalarına;
a) (Değişik: 4/6/1986 - 3301/4 md.) Balast tahliyesi
yapan tankerlerden,1000
(dahil) gros tona kadar olanlara 5 milyon lira, 1 000
ila 5 000 (dahil) gros ton
arasındakilere, 10 milyon lira, 8 000 gros tondan
fazla olanlara 50 milyon lira,
b) (Değişik: 4/6/1986 - 3301/4 md.) Tankerler
dahil diğer gemilerden, her
türlü atık ve artık döken, sintine tahliyesi
yapanlara 18 (dahil) ila 1000 (da-
hil) gros ton arasındakilere, 5 milyon
lira, 1 000 gros tondan fazla olanlara
10 milyon lira,
c) (Değişik:
4/6/1986 - 3013/4 md.) 18 (hariç) gros tona kadar olan gemilere
ve gemi
tarihine uymayan denizi kirleten veya sintine basan (iki zamanlı kıçtan
takmalı ve benzine yağ karıştırarak çalışan motorlu teknelerin eksoz
kirletmele-
ri hariç) deniz vasıtalarına 300 bin lira,
Para cezası
verilir.
KANUNLAR, HAZİRAN 1988 (EK - 2)
Fiillerin tekrarı:
Madde 23 - Bu Kanunun 20,21 ve 22 nci maddelerinde
belirtilen fiillerin tek-
rarı halinde para cezaları bir katı artırılarak
verilir.
İdari cezalarda yetki:
Madde 24 - (Değişik: 4/6/1986 - 3301/5 md.)
Yukarıdaki
maddelerde gösterilen cezalar doğrudan doğruya mahallin en büyük
mülki amiri
tarafından verilir. Bu cezalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre mal memurluğunca tahsil edilir. Ancak 22
nci
maddede gösterilen cezalar:
a) Büyükşehir Belediye hudutları içinde kalan
sahillerimiz, boğazlarımız ile
liman ve körfezlerimizde; göl ve
akarsularımızda cezalar Büyükşehir Belediye
Başkanlıkları tarafından
verilir. Cezayı derhal ve defaten ödemeyen ve bu husus-
ta teminat ve kefalet
göstermeyen gemiler, diğer deniz vasıtaları seyrüsefer ve
faaliyetten men
olunur.
Ceza ödenmediği takdirde, bu ceza 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usu-
lü Hakkında Kanun hükümleri gereğince tahsil edilir.
Büyükşehir Belediyeleri tarafından verilen para cezaları makbuz
karşılığında
tahsil edilerek mahallin en büyük mal memurluğuna yatırılır. Mal
memurluğuna ya-
tırılan cezanın % 20'si Büyükşehir Belediyesine, % 80'i Çevre
Kirliliğini Önleme
Fonuna aktarılır. Çevre Kirliliğini Önleme Fonuna
aktarılan miktarın % 50'sine
kadar olan kısmı Sağlık ve Sosyal Yardım
Bakanlığının önerisi ile çevre sağlığı-
nı ıslah işlerinde kullanılır.
b)
Büyükşehir Belediyelerinin hudutları dışında kalan denizlerimizde
cezalar
doğrudan doğruya Sahil Güvenlik bot komutanlarınca verilir. Cezayı
derhal ve de-
faten ödemeyen gemiler ve götürülebilen diğer deniz vasıtaları
en yakın ve uygun
limana götürülerek savcılığa teslim edilir ve bu gemiler
hakkında (a) fıkrasında
belirtilen hususlar uygulanır.
Kendi makineleri
ile tahrik edilemeyen deniz vasıtaları hakkında gerekli za-
bıt tutularak,
durum en yakın sahildar il veya ilçe merkezindeki savcılığa inti-
kal
ettirilir.
c) Büyükşehir Belediye hudutları dışında kalan yerlerde yapılan
kirletmeler
ile, deniz, liman, bütün göl ve akarsulara yapılan kirletmeler
için mülki amir-
lerin ceza verme yetkileri saklıdır. Gerekli denetimi
yukarıdaki esaslara uygun
olarak yaparlar.
Makbuz karşılığında tahsil
edilen para cezaları,mahallin en büyük mal memur-
luklarına yatırılır.
Gemi ve deniz araçlarına verilecek cezalarda suçun tespiti, cezanın
kesilme-
si usulleri ile ceza uygulamasında kullanılacak makbuzların şekli,
dağıtımı ve
kontrolü hususundaki esaslar yönetmeliklerle belirlenir.
İdari cezalara itiraz;
Madde 25 - İdari cezalara karşı, cezanın tebliğ tarihindan
itibaren en geç
yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir.
İtiraz idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz.
İtiraz
zaruret görülmeyen hallerde, evrak üzerinde inceleme yapılarak en kı-
sa
sürede sonuçlandırılır.
İtiraz üzerine verilen cezalar kesindir.
Mahkemece verilecek cezalar:
Madde 26 - 12 nci maddede gösterilen belgeleme
yükümlülüğünü yerine getirir-
ken gerçeğe aykırı belge düzenleyenlere fiil
daha ağır bir cezayı gerektirmediği
takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis
cezası hükmolunur.
5916 - 1
12 nci
maddedeki yükümlülüğü yerine getirirken yetkili makamlara yanlış ve
yanıltıcı bilgi verenlere altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
Diğer kanunlarda yazılı cezalar:
Madde 27 - Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında verilecek
idari nitelikteki
cezalar, bu fiiller için diğer kanunlarda yazılı cezaların
uygulanmasına engel
olmaz.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Kirletenin sorumluluğu:
Madde 28 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/8.md.)
Çevreyi
kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve
bozulmadan
doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar.
Kirletenin,
meydana gelen zararlardan ötürü genel hükümlere göre de tazminat
sorumluluğu
saklıdır.
Teşvik:
Madde 29 - Kirliliğin önlenmesi ve giderilmesine ilişkin
faaliyetler teşvik
tedbirlerinden yararlandırılır. Bu amaçla her yılın
başında belirlenen teşvik
sistemine Başbakanlık Çevre Müsteşarlığının görüşü
alınarak yeni esaslar getiri-
lir.
Teşvik tedbirleri ile ilgili esaslar
yönetmelikle belirlenir. Bu Kanunda
belirlenen cezalara neden olan fiilleri
işleyen gerçek ve tüzelkişiler, verilen
süre içinde söz konusu
yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde bu madde-
de yazılı teşvik
tedbirlerinden yararlanamazlar ve daha önce kendileri ile ilgi-
li olarak
uygulanmakta olan teşvik tedbirleri durdurulur.
İdari makamlara başvurma:
Madde 30 - Çevreyi kirleten veya bozan bir faaliyetten
zarar gören veya ha-
berdar olan gerçek ve tüzelkişiler, idari makamlara
başvurarak bu faaliyetin
durdurulmasını isteyebilirler.
Yönetmelikler:
Madde 31 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/9.md.)
Bu Kanunun
uygulanmasıyla ilgili olarak çıkarılacak yönetmelikler, ilgili
Bakanlıkların
görüşü alınarak çevre Genel Müdürlüğünce hazırlanır. Kanunun yü-
yürürlüğe
girmesinden başlayarak en geç beş ay içinde Resmi Gazede yayımlanarak
yürürlüğe konulur.
Uygulanmayacak Hükümler
Madde 32 - (Değişik: 3/3/1988 - 3416/10. md.)
Bu Kanuna
göre yürürlüğe konulacak yönetmeliklerin yayımından itibaren
deniz
kirliliğinin önlenmesi hususunda 618 sayılı Limanlar Kanununun 4 ve 11
inci mad-
deleri gereği yürürlükte bulunan ceza hükümleri ile 1380 sayılı Su
Ürünleri
Kanununun 3288 sayılı Kanunla değişik geçici 1 inci maddesi
hükümleri uygulan-
maz.
Ek Madde 1 - 4/6/1986 - 3301/6 md. ile gelen Ek md. hükmü
olup teselsül
için numaralandırılmıştır.)
Bu Kanunun 18 inci maddesinin
(a), (b), (c) ve (d) fıkralarında öngörülen
fona katılma payları ile 20,21
ve 22 nci maddelerinde belirtilen ceza miktarla-
rını on katına kadar
artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
KANUNLAR, HAZİRAN 1988 (EK - 2)
5916-2
Geçici Madde 1 - (2872 sayılı Kanunun numarasız geçici
maddesi olup teselsül
için numaralandırılmıştır.)
Bu Kanunda belirtilen
ilgili yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar gemi-
ler ve diğer deniz
taşıt araçlarına 618 sayılı Limanlar Kanununun hükümlerine
göre denizlerin
kirletilmesi ile ilgili olarak yapılan ceza uygulamasına devam
olunur.
Geçici Madde 2 - (Ek: 3/3/1988 - 3416/11.md.)
Bu
Kanunun 12 ve 13 üncü maddelerinde belirtilen ilgili yönetmelikler
yürür-
lüğe konuluncaya kadar, her türlü yakıt, atık, artık ve kimyasal
maddenin ithali
Çevre Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Devlet Bakanının
onayına tabidir.
Yürürlük:
Madde 33 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 34 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
*
* *
9/8/1983 TARİH VE 2872 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN
GEÇİCİ MADDELER
1 - 3/3/1988 tarih ve 3416 sayılı Kanunun Geçici
Maddesi:
Geçici Madde 1. - Bu Kanunun 6 ncı maddesiyle değiştirilen
2872 sayılı Çevre
Kanununun 18 inci maddesinin (b) bendi gereğince Fona
ödenmesi gereken meblağ,
1986 yılı için on lira üzerinden alınır.
2872 SAYILI KANUNA EK VE
DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan
--------------------------------
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı
Maddesi
------------------------------------------ ------------ ----------
--------
2872 sayılı Kanun 4,5,6,7 nci maddeleri ve
diğer Kanunların bu
KHK'ye aykırı hükümleri 8/6/1984 KHK - 222 30
2872 sayılı Kanunun 5 inci
maddesi 13/3/1990 KHK - 409 12
2872 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi 9/8/1991
KHK - 443 43
KANUNLAR, KASIM
1991 (Ek - 10)
2872 SAYILI KANUNA EK VE
DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler
giriş tarihi
------------- -----------------------------------------
-----------------
KHK - 222 - 18/6/1984
3301 - 19/6/1986
3362 -
26/5/1987
3416 - 11/3/1988
KHK - 409 - 10/4/1990
KHK - 443 -
21/8/1991